Brukselka – właściwości odżywcze i lecznicze. Jak gotować brukselkę?
Brukselka wyglądem przypomina małą kapustę, jednak mimo miniaturowych rozmiarów dorównuje swojej większej kuzynce pod względem właściwości i wartości odżywczych. Brukselka, która powstała ze skrzyżowania jarmużu i kapusty głowiastej, ma m.in. właściwości antynowotworowe, a także może wzmagać płodność. Sprawdź, jakie jeszcze prozdrowotne działanie ma brukselka i jak ją ugotować, żeby nie była gorzka. Brukselka, a właściwie kapusta brukselska, to warzywo, którego właściwości lecznicze i odżywcze doceniają przede wszystkim mamy. W trosce o zdrowie swoich dzieci starają się one włączyć to warzywo do ich jadłospisu. Niestety, najmłodsi zwykle nie przepadają za brukselką. Tymczasem odgrywa ona ważną rolę w ich rozwoju. To pochodzące z Belgii warzywo (jego nazwa jest związana ze stolicą tego kraju – Brukselą) m.in. wspiera układ odpornościowy dziecka. Poza tym brukselka wykazuje działanie antynowotworowe i może wzmagać płodność. Brukselka powinna się znaleźć także w diecie kobiet planujących dziecko i już będących w ciąży, jednak już niekoniecznie osób odchudzających się.
Brukselka – zastosowanie w kuchni. Jak kupować brukselkę? Będąc w sklepie czy na straganie najlepiej sięgać po brukselkę małą, twardszą w dotyku. Należy zwrócić uwagę także na jej liście – powinny do siebie przylegać, mieć kolor jasnozielony i nie mieć żółtych plam.
Brukselka – jak usunąć gorzki smak i nieprzyjemny zapach brukselki? Jak gotować brukselkę, żeby nie była gorzka? Wystarczy wlać do wody, w której będzie gotowana brukselka, odrobinę mleka. Poza tym należy pamiętać, aby brukselkę wrzucać do już gotującej się wody i gotować krótko, koniecznie bez przykrycia. Jeśli gotująca się brukselka znajdzie się pod pokrywką, gromadzące się w garnku gazy siarkowe przenikną do wnętrza warzywa, co nada mu nieprzyjemny smak i zapach. Do gotującej się brukselki można też wrzucić piętkę chleba lub dodać do niej szczyptę cynamonu (to opcja także dla tych, którzy gotują na parze).
Brukselka – właściwości antynowotworowe. Brukselka, podobnie jak inne warzywa krzyżowe, takie jak brokuły czy kalafior, ma właściwości antynowotworowe, które zawdzięcza zawartości sulforafanu – silnego przeciwutleniacza. Sulforafan może uchronić m.in. przed rakiem prostaty, rakiem piersi, rakiem płuc i rakiem jelita grubego, jednak nie zastąpi leku w chorobie. Może natomiast pomóc po zakończeniu leczenia raka, gdy organizm wraca do formy. Jest on wtedy osłabiany przez kolejne stany zapalne, a sulforafan zawarty w brukselce zapobiega właśnie tym stanom. Sulforafan wykazuje także właściwości antybakteryjne. Badania potwierdzają, że może on być pomocny w walce z Helicobacter pylori – bakterią powodującą wrzody żołądka, która od dawna jest podejrzewana o związek z rakiem żołądka. Jednak brukselka zachowa swoje antynowotworowe właściwości pod warunkiem, że będzie odpowiednio ugotowana. Tradycyjne gotowanie w wysokiej temperaturze niszczy bowiem myrozynazę – enzym, który jest niezbędny do produkcji sulforafanu. Najlepiej więc gotować brukselkę na parze, ale nie dłużej niż 3-4 minuty. Można ją również zjeść surową.
Brukselka – wartości odżywcze, kalorie surowej/gotowanej (w 100 g):
Wartość energetyczna – 43/36 kcal
Białko ogółem – 3.38/2.55 g
Tłuszcz – 0.30/0.50 g
Węglowodany – 8.95/7.10 g (w tym cukry proste 2.20/1.74)
Błonnik – 3.8/2.6 g
Witaminy:
Witamina C – 85/62 mg
Tiamina – 0.139/0.107 mg
Ryboflawina – 0.090/0.080 mg
Niacyna – 0.745/0.607 mg
Witamina B6 – 0.219/0.178 mg
Kwas foliowy – 61/60 µg
Witamina A – 754/775 IU
Witamina E – 0.88/0.43 mg
Witamina K – 177/140.3 µg
Minerały:
Wapń – 42/36 mg
Żelazo – 1.40/1.20 mg
Magnez – 23/20 mg
Fosfor – 69/56 mg
Potas – 389/317 mg
Sód – 25/21 mg
Cynk – 0.42/0.33 mg
Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Brukselka na płodność. Włączenie do diety brukselki może zwiększyć płodność – przekonuje Neema Savvides, specjalistka ds. żywienia z Harley Street Fertility Clinic w Londynie. Jak argumentuje Savvides, brukselka zawiera sporo kwasu foliowego (ok. 61 µg/100 g), który odpowiada za jakość spermy. Niedobór tego składnika może przyczynić się do zmniejszenia ilości plemników w spermie, ich ruchliwości, a także skrócić czas przeżycia w pochwie kobiety.
Brukselka ważna w diecie kobiet w ciąży. Kwas foliowy zawarty w brukselce jest bardzo ważny dla kobiet, które mogą zajść w ciążę, a także tych, które już spodziewają się dziecka. Niedobór kwasu foliowego może bowiem doprowadzić do rozwoju wad wrodzonych u dziecka, przyczynić się do zmniejszonej masy urodzeniowej ciała noworodka, a nawet do poronienia.
Brukselka ureguluje ciśnienie krwi i poprawi pracę serca. Brukselka jest bogata w pierwiastki regulujące pracę serca i ciśnienie krwi, takie jak wapń, który odpowiada za prawidłowe pompowanie krwi do narządów i tkanek, czy magnez, który rozszerza tętnice i chroni przed zawałem. Nie brakuje w niej także potasu, który kontroluje ciśnienie krwi.
Brukselka nie dla chorych na niedoczynność tarczycy. Brukselka, podobnie jak inne warzywa kapustne, jest źródłem związków o nazwie siarkocyjaniny. Należą one do grupy substancji tzw. wolotwórczych, które utrudniają wykorzystanie jodu z pożywienia. Dlatego osobom z niedoczynnością tarczycy nie zaleca się spożywać brukselki. Włączenie jej do diety najlepiej skonsultować z lekarzem.
Brukselka może zapobiec zakrzepom i osteoporozie. Brukselka jest skarbnicą witaminy K, podobnie jak jarmuż, brokuły czy szpinak. Jej ilość jest proporcjonalna do zawartości chlorofilu (zielonego barwnika roślin), którego w tych warzywach nie brakuje. Witamina K wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne i przeciwbólowe. Ponadto może hamować rozwój niektórych nowotworów, m.in. piersi, jajnika, okrężnicy, pęcherzyka żółciowego czy wątroby. Jednak co najważniejsze, witamina K odpowiada za prawidłowy proces krzepnięcia krwi. Bierze tez udział w trzymaniu prawidłowego poziomu białek budujących tkankę kostną. To dlatego dłuższy niedobór witaminy K może doprowadzić do powstania osteoporozy.
Brukselka a cukrzyca. Indeks glikemiczny surowej brukselki = 15, a gotowanej – 20, w związku z tym bez obaw mogą po nią sięgać cukrzycy.
Brukselka na odchudzanie. 100 g surowej brukselki dostarcza 43 kcal, jeszcze mniej brukselka gotowana – 36 kcal. Wydawałoby się, że w związku z tym jest idealnym składnikiem diety odchudzającej. Należy jednak pamiętać, że brukselka, podobnie jak inne warzywa kapustne, powoduje wzdęcia i gazy.
