Cebula ze szczypiorkiem – właściwości i wartości odżywcze
Szczypiorek to roślina, która ma liczne właściwości i wartości odżywcze. Za jego charakterystyczny zapach odpowiadają związki siarczkowe, które mają działanie przeciwbakteryjne i potencjalne właściwości przeciwnowotworowe.
Jakie znalazł zastosowanie w kuchni? Szczypiorek to roślina, której właściwości i wartości odżywcze doceniano już w średniowieczu. Jednak dziko rosnący szczypiorek wykorzystywano głównie w celach leczniczych, np. Rzymianie stosowali go jako środek na ból gardła oraz środek moczopędny. Obecnie szczypiorek jest szeroko stosowany w Europie, Azji i Ameryce Północnej jako dodatek do potraw.
Szczypiorek – właściwości lecznicze. Cechuje się niską kalorycznością oraz jest źródłem cennych dla zdrowia witamin i składników mineralnych. Szczypiorek to bogactwo witaminy K, która wzmacnia kości, witaminy C, która poprawia odporność, witaminy A oraz folianów, które pozytywnie wpływają na układ nerwowy. Dodatkowo jest źródłem miedzi, żelaza i magnezu. Wspomaga pracę oczu.
Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Jest bogaty w allicynę, związek o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych. Wykazuje działanie hamujące na wzrost wszystkich bakterii patogennych, w tym Escherichii coli. Szczypiorek ma korzystny wpływ na profil lipidowy, obniża stężenie cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu LDL we krwi, dzięki zawartości siarczków alkilowych. To roślina z rodziny czosnkowatych i jej pełna nazwa to „czosnek szczypiorek”. Szczypiorek jest bogaty w karotenoidy, przede wszystkim w luteinę i zeaksantynę (323 µg), które wpływają ochronnie na narząd wzroku, zapobiegając wystąpieniu zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej.
Ma właściwości przeciwnowotworowe. Za właściwości przeciwnowotworowe szczypiorku odpowiadają zawarte w nim związki siarki, które wykazującą cechy antyproliferacyjne (zapobiegają namnażaniu się komórek nowotworowych) i proapoptotyczne (przyczyniają się do śmierci komórki nowotworowej). Mogą one zmniejszać ryzyko wystąpienia raka prostaty i raka żołądka.
Szczypiorek – wartości odżywcze, kalorie:
W 100 g/1 g szczypiorku
wartość kaloryczna – 30 kcal/ 0,3 kcal
Białko – 3,27 g/ 0,0327 g
Tłuszcze – 0,73 g/ 0,0073 g
– nasycone kwasy tłuszczowe – 0,146 g/ 0,00146 g
– jednonienasycone kwasy tłuszczowe – 0,095 g/ 0,00095 g
– wielonienasycone kwasy tłuszczowe – 0,267 g/ 0,0267 g
Cholesterol – 0,0 mg/ 0,0 mg
Węglowodany – 4,35 g/ 0,0435 g
Błonnik – 2,5 g/ 0,025 g
Minerały (% dziennego zalecanego spożycia dla osoby dorosłej):
Fosfor – 58,0 mg (8%)/ 0,58 mg (0,08%)
Potas – 296,0 mg (8%)/ 2,96 mg (0,08%)
Sód – 3,0 mg (0,2%)/ 0,03 mg (0,002%)
Wapń – 92,0 mg (6%)/ 0,92 mg (0,06%)
Żelazo – 1,60 mg (16%)/ 0,016 mg (0,16%)
Magnez – 42,0 mg (11%)/ 0,42 mg (0,11%)
Cynk – 0,56 mg (5%)/ 0,0056 mg (0,05%)
Miedź – 0,157 mg (17%)/ 0,00157 mg (0,17%)
Selen – 0,9 µg (2%)/ 0,009µg (0,02%)
Witaminy:
Witamina – B1 0,078 mg (6%)/ 0,00078 mg (0,06%)
Witamina – B2 0,115 mg (9%)/ 0,00115 mg (0,09%)
Niacyna – 0,647 mg (4%)/ 0,00647 mg (0,04%)
Kwas pantotenowy – 0,324 mg (6%)/0,00324 mg/ (0,06%)
Witamina B6 – 0,138 mg (1%)/ 0,00138 mg (0,01%)
Foliany – 105 µg (26%)/ 1,05 µg (0,265)
Witamina B12 – 0,0 µg (0%)/ 0,0 µg (0,0%)
Witamina C – 58,1 mg (65%)/ 5,81 mg (0,65%)
Witamina A – 218,0 µg (24%)/ 2,18 µg (0,24%)
Witamina E – 0,21 mg (2%)/ 0,0021 mg (0,02%)
Witamina D – 0,0 µg (0%)/ 0,0 µg (0%)
Witamina K – 212,7 µg (327%)/ 2,127 µg (3,27%)
Szczypiorek – zastosowanie w kuchni. Szczypiorek znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Posiekane liście szczypiorku dodaje się do potraw z jajek: jajecznicy, omletów, jajek sadzonych, past jajecznych, a także do twarożków, zup, chłodników, sałatek i ziemniaków. Szczypiorek można także wykorzystać do przygotowania masła szczypiorkowego i dipów jogurtowo-szczypiorkowych. Szczypiorek używa się także do kanapek i do posypania potraw tuż przed ich podaniem.
Szczypiorek – przeciwwskazania. Szczypiorek jest spokrewniony z czosnkiem, szalotką, porem i cebulą. Osoby nietolerujące cebuli i czosnku, u których po spożyciu tych produktów pojawia się pokrzywka, powinny zrezygnować również ze szczypiorku. Ponadto duże spożycie szczypiorku może wywoływać dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
