Kapusta leczy kaca, choroby stawów i wszelakie guzy. Zapobiega anemii i obrzękom, podnosi odporność i zapewnia piękne włosy, skórę i paznokcie. A w dodatku ma mało kalorii. Według legendy główki kapusty powstały z łez Likurga, którego bóg wina Bachus ukarał za zniszczenie winnicy. Kapusta ma opinię ciężkostrawnej, niezbyt zdrowej i pospolitej jarzyny w złym guście. Niezasłużenie. Na ten wizerunek wpływają tradycyjne dodatki, te golonki, boczki i kiełbasy. Przez nie kapuściane dania są kaloryczne i ciężkostrawne. A przecież właściwości lecznicze kapusty znane są od lat. Krewni kapusty to brokuły, kalafior, kalarepka, jarmuż oraz brukselka. Nawet osoby z nadwyrężoną wątrobą mogą jeść kapustę. Jest niskokaloryczna – 100 g ma zaledwie 40 kcal. Witaminy C tyle w niej, co w cytrynie (30-36 mg w 100 g, a głąb ma jeszcze więcej). Poza tym w kapuście znajdziemy komplet niezbędnych dla zdrowia witamin z grupy B, sporo witaminy A, trochę witamin E, K i rutyny. Podczas gotowania można poczuć obecność siarki, która poprawia wygląd włosów, skóry i paznokci. W kapuście są też minimalne ilości niezbędnego dla zdrowia arsenu. Ale jej największe skarby to wapń, magnez, potas. Żelaza oraz kwasu foliowego najwięcej jest w zewnętrznych, zielonych liściach. Nie wyrzucajmy ich. Można je siekać i dodawać do zup lub surówek.
Kapusta a sok – sok z kapusty do picia i okładania. Szczególne właściwości lecznicze ma sok z kapusty. Picie go wzmacnia odporność, pomaga na anemię i obrzęki spowodowane nadmiernym zatrzymywaniem płynów w organizmie. Po trzech tygodniach codziennej szklanki soku te ostatnie znikają bez śladu. Kapuściany sok to także uznawane nawet przez medycynę lekarstwo na wrzody żołądka. W ludowej praktyce stosuje się okłady z soku lub liści na bóle reumatyczne i neuralgiczne oraz przy leczeniu ranek i wrzodów. Coraz głośniej mówi się o właściwościach przeciwnowotworowych kapusty – obecne w niej związki chemiczne (indole) pomagają w profilaktyce raka o podłożu hormonalnym: raka jajników, piersi, prostaty i jąder. Specyficzny zapach gotowanej kapusty wywołują zawarte w niej związki siarki. Można go zneutralizować, dodając do wody skórkę chleba lub orzech włoski. W przypadku gołąbków jest to szczególnie wskazane, gdyż musimy je gotować pod przykryciem, a to wzmaga nieprzyjemny zapach.
Kapusta na stawy – w formie kompresu. Ból stawów dotkniętych artretyzmem zmniejszymy okładem z liści kapusty. Bierzemy 2-3 największe liście wierzchnie, lekko rozbijamy tłuczkiem, by zmiękły, ale nie były dziurawe. Owijamy je wokół rur z ciepłą wodą lub kładziemy na kilka minut na kaloryferze. Ciepłymi okładamy chory staw, owijamy bandażem lub ręcznikiem, by kompres nie tracił ciepła, i zostawiamy na kwadrans. Kompresy można powtarzać w ciągu dnia wielokrotnie. Pomogą także na zwichnięcia.
Kiszona kapusta – właściwości. W XVII wieku ładunki kiszonej kapusty chroniły załogi statków przed chorobami. Ludzie nie wiedzieli wówczas, co to są witaminy, antybiotyki, dobroczynne enzymy czy bakterie, ale intuicyjnie jedli je w postaci kiszonki. Zapobiegała szkorbutowi oraz odmrożeniom, wzmacniała system odpornościowy, a okłady z soku pomagały na bóle reumatyczne i owrzodzenia. To wspaniałe źródło wapnia i potasu, a nade wszystko naturalny antybiotyk regulujący pracę układu trawiennego. Dzięki bakteriom, które podczas fermentacji wytwarzają dodatkowy kwas askorbinowy, ma więcej witaminy C niż surowa. Inny produkt tego procesu – kwas mlekowy – wspaniale oczyszcza przewód pokarmowy z bakterii gnilnych, za to stwarza idealne warunki do rozmnażania dobroczynnych bakterii jelitowych. Ostatnio pokazała się na rynku czerwona kiszona kapusta. Ma nieco delikatniejszy smak i jest zdrowsza od białej, bo ma dużo antyutleniaczy jak selen i witamina E.
Biała i czerwona kapusta – właściwości. Kto nie lubi młodej kapusty? Czekamy na nią przez całą zimę, bo smakiem i wyglądem nie ma sobie równych. Od sierpnia zmienia się jej struktura. Im późniejsza odmiana, tym bardziej zwarte główki, trzeba je gotować znacznie dłużej i wymagają więcej dodatków smakowych. Najsmaczniejsza jest biała odmiany Amager. Zwarta, ale ma kruche liście, krótki głąb i dużo cukrów. Nadaje się do kwaszenia i na surówki. Jest wrażliwa na mrozy, dlatego trzeba ją przechowywać w chłodniach lub w kopcach w temperaturze powyżej zera. Bardziej odporna jest kapusta włoska. Wytrzymuje do -15 st. C. Kapusta czerwona ma wszystkie zalety lecznicze białej kapusty, ale lżejszą konstrukcję, więc idealnie nadaje się do faszerowania. Jej aromat jest przyjemniejszy, dlatego bywa chętniej dodawana do zup i rosołów. Swój kolor zawdzięcza antocyjanom, czyli najsilniejszym przeciwutleniaczom. Jest wyjątkowo bogata w tiaminę, czyli witaminę B1. Ma jej aż 77 mcg w 100 g, podczas gdy biała o ponad 20 mcg mniej. Czerwona kapusta stanowi wyśmienity dodatek do pieczystego z ciemnego drobiu i zrazów zawijanych z wołowiny. Pamiętajmy o kapuście pekińskiej (nazywanej – białą olbrzymią, selerową), z Chin. Nie ma przykrego zapachu, nie zawiera cholesterolu, za to sporo błonnika. Idealna na surówki, do dań chińskich, a także faszerowana jak gołąbki. Do gotowanych i duszonych potraw z kapusty warto dodać zioła, które zapobiegną wzdęciom: kminek, cząber, kolendrę, jałowiec, liść laurowy. Można też po zjedzeniu kapusty wypić napar z mielonego kminku albo kopru włoskiego, albo zjeść łyżeczkę mielonego kminku i popić wodą.
Kapusta dla matek karmiących piersią. Dzieci co prawda nie rodzą się w kapuście, ale ma ona pewien związek z noworodkami: chroni matkę przed zapaleniem piersi. Jakieś dwa, trzy dni po porodzie piersi stają się ciężkie, twarde jak kamienie. Jeśli dziecko słabo ssie, nie poradzi sobie z taką twardą piersią i nie ściągnie dokładnie pokarmu. Kobiecie grozi wtedy zapalenie piersi. Pomaga na to kapusta. Jej liście trzeba trzymać w lodówce, żeby były zimne (niektórzy nawet na chwilę wkładają je do zamrażalnika), potem je trochę połamać i zrobić z nich okład. Po półgodzinie wziąć gorącą kąpiel. Wtedy piersi zmiękną, nawet poleci z nich mleko. Dziecko będzie w stanie ssać, niebezpieczeństwo minie.
Kapusta – kto nie powinien jej jeść? Dieta bogata w kapustę – i inne warzywa kapustne – nie jest wskazana dla osób cierpiących na schorzenia tarczycy. Zawarte w niej substancje wolotwórcze (goitryna i progoitryna) utrudniają przyswajanie jodu z posiłków, co może doprowadzić do niedoborów tego pierwiastka w organizmie.
