Majeranek w doniczce, uprawiany w kuchni, jest ziołem przyprawowym na wyciągnięcie dłoni. W wersji suszonej dodawany jest do zup – grochowej, fasolowej i do żurku, wzbogaca smak potraw mięsnych, a w połączeniu z czosnkiem służy do nacierania drobiu, na kilka godzin przed upieczeniem. Zaparzone liście majeranku umożliwią wypicie zdrowej herbaty. Tak wykorzystywane były już w średniowiecznej Polsce. Jeśli zostaną posiekane, staną się świetnym uzupełnieniem sałatek oraz sosów, podawanych do potraw rybnych. Łodyżki majeranku, ułożone na grillu obok pieczonych mięs, nadadzą im delikatnego aromatu
Majeranek to nie tylko przyprawa ułatwiająca trawienie, ale również zioło o wielu właściwościach leczniczych. Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, rozkurczowo i moczopędnie, dlatego wspomaga leczenie przeziębienia, dolegliwości układu pokarmowego, a także wspiera odchudzanie. Na co jeszcze pomaga majeranek? Jak go stosować?
Majeranek (Origanum majorana) to roślina pochodząca z obszaru Morza Śródziemnego. W innych regionach uprawiany jest majeranek ogrodowy jako roślina doniczkowa. Jest niewielkim krzewem, który szczególnie upodobał sobie tereny nadmorskie. Majeranek znany jest pod nazwą majeran ogrodowy, lebiodka majeranek, kiełbaśnik, ziele kiełbasiane oraz kołdunowe ziele. Liście majeranku są drobne, ogonkowe, łopatkowate, a cały jest lekko omszony na szaro. Natomiast kwiaty ma małe, białe lub czerwone. Jest rośliną miododajną o silnym, specyficznym zapachu. To popularna przyprawa kuchenna używana przy wyrobie wędlin. W Polsce majeranek jest często uprawiany na sprzedaż w doniczce oraz przydomowych ogródkach. Z części nadziemnych kwitnącego majeranku uzyskuje się olejek majerankowy.
Majeranek – właściwości zdrowotne. Substancje szczególnie wartościowe dla zdrowia znajdują się w liściach i kwiatach majeranku. Zawiera on dużo cynku, manganu, tanin i flawonoidów. Jest bogaty w witaminy A i C, sole mineralne i fitoncydy. Młode pędy zawierają duże ilości karotenu i rutyny. Wśród składników antyoksydacyjnych majeranku znajdziemy: karwakrol, eugenol, fenol, kwas askorbinowy, kwas ursolowy.
Właściwości lecznicze majeranku są zależne od składu chemicznego, a szczególnie od zawartości olejków lotnych i pory zbioru. Do głównych składników aktywnych można zaliczyć sabinen, linalol, terpineol i terpinen-4-ol. Mają one działanie:
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
- przeciwbólowe,
- przeciwobrzękowe,
- rozgrzewające,
- moczopędne,
- rozkurczowe,
- antyoksydacyjne.
Jaka jest różnica między majerankiem a oregano? Majeranek i oregano należą do tego samego rodzaju roślin. Oba wydzielają dość silny zapach – zawierają wiele pachnących olejków lotnych. Oregano jest również znane jako dziki majeranek, ponieważ zioło nie jest uprawiane, ale rośnie dziko. Odróżnienie jest możliwe w okresie kwitnienia, ze względu na odmienny wygląd kwiatostanów.
Na co pomaga majeranek? Majeranek stosowany jest w różnego rodzaju zaburzeniach trawienia, działając rozkurczowo, wiatropędnie i przeciwzapalnie. W szczególności przydatny jest dla osób cierpiących na refluks oraz choroby wątroby. Stymuluje trawienie, może być używany na żołądek, wspomagająco na zgagę oraz w problemach jelitowych na wzdęcia. Suszone liście majeranku zamknięte w woreczku i podgrzane to w medycynie ludowej skuteczny lek na migrenę lub kolkę u niemowląt. W przemyśle farmaceutycznym z majeranku pozyskuje się olejek lotny. Jest on głównych składnikiem dostępnej w aptekach maści majerankowej przeznaczonej do łagodzenia stanów zapalnych nosa oraz kropli do płukania jamy ustnej. Herbata z majeranku łagodzi przeziębienia i jest skutecznym środkiem na ból gardła, kaszel, pomaga również pozbyć się kataru i stanów zapalnych zatok. Olejki eteryczne z majeranku są używane do przygotowywania gorących i zimnych inhalacji. Majeranek na kaszel mokry czy suchy? Majeranek ma właściwości wykrztuśne, rozrzedzające wydzielinę, przeciwbakteryjne, dlatego sprawdzi się w obu rodzajach kaszlu. Może być stosowany na kaszel również u dzieci. Napary z majeranku do picia pomagają również w leczeniu chorób serca, stawów i w zaburzeniach nerwowych. W ostatnim czasie majeranek stał się powszechnie używany w dietach odchudzających, dzięki właściwościom przyspieszającym metabolizm i lekko odwadniającym. W kosmetyce znalazł swoje zastosowanie w leczeniu zmian skórnych, w tym m.in. na trądzik, trudno gojące się rany, owrzodzenia. Wykorzystuje się także zdolność majeranku do wzmocnienia cebulek włosów i przyspieszenia ich wzrostu. Jako przyprawa majeranek bardzo dobrze nadaje się do suszenia i ma szerokie zastosowanie w kulinariach.
Do czego użyć majeranku? Majeranek może być dodawany do żywności w kilku postaciach – jako zioło świeże, suszone, rozdrobnione. Dobrze komponuje się jako dodatek do potraw ciężkostrawnych, takich jak zupy z fasoli, grochu, dań z baraniny oraz wieprzowiny. Majeranek traci swoje właściwości w czasie obróbki termicznej, dlatego musi być dodany na ostatnim etapie gotowania.
Duże dawki majeranku mają działanie narkotyczne (depresyjnie na układ nerwowy). Nadużywanie majeranku przeciwwskazane jest w następujących przypadkach:
- podczas ciąży i u matek karmiących piersią,
- u chorych z zakrzepicą,
- u uczulonych na majeranek,
- u dzieci poniżej 5 lat,
- u osób z niskim ciśnieniem krwi.
W rzadkich przypadkach przedawkowania mogą wystąpić skutki uboczne w postaci bólów głowy i pogorszenie nastroju.
