Papryka słodka i ostra. Właściwości i wartości odżywcze papryki
Papryka jest dobrym źródłem wartości odżywczych. Ponadto jako jedno z nielicznych warzyw, papryka zachowuje swoje właściwości pod wpływem duszenia i pieczenia. Świeża papryka zawiera więcej witaminy C niż cytryna, a sproszkowana poprawia trawienie i pobudza apetyt. Do właściwości leczniczych papryki zalicza się też mi.in. zapobieganie zwapnieniu naczyń krwionośnych i likwidowanie bólu głowy. Papryka (capsicum annuum) to roślina z rodziny psiankowatych, która dzięki swoim właściwościom i wartościom odżywczym znalazła zastosowanie nie tylko w kuchni, lecz także w medycynie naturalnej Ameryki Środkowej i Południowej już 6000 lat temu. Do Europy przywiózł nasiona papryki Diego Alvaraez Chanca, towarzyszący drugiej wyprawie Kolumba w 1493 r. Jednak do popularyzacji walorów kulinarnych papryki w Europie przyczynili się Węgrzy, którzy zaczęli uprawić ją już w 1526 r., a potem uczynili z niej swój sztandar kulinarny. Lubimy leczo, liczne paprykarze? No właśnie! A bez węgierskiej inwencji i papryki by ich nie było. Warto wiedzieć, że to właśnie z węgierskich papryk wydobyto w latach 30. ubiegłego wieku krystaliczny kwas ascorbinowy – czyli witaminę C. Może zatem Węgrom należy się “nobel dla papryki”?
Wartości odżywcze papryki: witaminy i sole mineralne. Papryka jest przede wszystkim nieocenionym źródłem witaminy C. Zawiera jej cztero-, pięciokrotnie więcej niż cytryny. Witamina ta w innych warzywach i owocach ulega zniszczeniu pod wpływem procesów kulinarnych. W papryce nie. Cenne są zarówno świeże strąki spożywane w sałatkach jak i różne przyrządzane z nich potrawy i przetwory! Aby usunąć nasiona, należy odkroić górną część papryki.
Już Aztekowie wiedzieli, że papryka sprzyja długowieczności, zachowaniu ładnej cery i sił witalnych. Jest skarbnicą silnych przeciwutleniaczy, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Pół średniej świeżej papryki (10 dag) dostarcza dzienną dawkę beta-karotenu, dwa strąki pokrywają dzienne zapotrzebowanie na witaminę E. Zawarty w papryce likopen wychwytuje wolne rodniki. Papryka dostarcza sporo witamin z grupy B oraz potasu, fosforu, żelaza i magnezu i niewiele kalorii. Najzdrowsza jest papryka surowa, ale duszona lub pieczona też zachowuje sporo składników odżywczych. Papryka w niewielkim stopniu ulega przemianom w procesie przetwarzania.
Wartości odżywcze papryki (w 100 g) – słodkiej czerwonej/zielonej/żółtej
Wartość energetyczna – 31/20/27 kcal
Białko ogółem – 0.99/0.86/1.00 g
Tłuszcz – 0.30/0.17/0.21 g
Węglowodany – 6.03/4.64/6.32 g (w tym cukry proste 4.20/2.40 g/ – )
Błonnik – 2.1/1.7/0.9 g
Witaminy
Witamina C – 127.7/80.4/183.5 mg
Tiamina – 0.054/0.057/0.028 mg
Ryboflawina – 0.085/0.028/0.025 mg
Niacyna – 0.979/0.480/0.890 mg
Witamina B6 – 0.291/0.224/0.168 mg
Kwas foliowy – 46/10/26 µg
Witamina A – 3131/370/200 IU
Witamina E – 1.58/0.37/ – mg
Witamina K – 4.9/7.4/ – µg
Minerały
Wapń – 7/10/11 mg
Żelazo – 0.43/0.34/0.46 mg
Magnez – 12/10/12 mg
Fosfor – 26/12/24 mg
Potas – 211/175/212 mg
Sód – 4/3/2 mg
Cynk – 0.25/0.13/0.17 mg
Papryka to witaminowa rekordzistka. Który kolor najlepszy?
Kto nie powinien jeść papryki? Pomimo wielu wartości odżywczych i witamin, papryka należy do rodziny psiankowatych, dlatego powinna być wyeliminowana z diety osób cierpiących na różnego rodzaju choroby reumatyczne i artrozy, a także osoby uczulone na paprykę.
Właściwości lecznicze papryki: poprawia trawienie i zmniejsza ból głowy. Witaminy C, A i E, których papryce nie brakuje, hamują starzenie się komórek, wzmacniają odporność, poprawiają kondycję naczyń krwionośnych, osłabiają szkodliwe działanie złego cholesterolu, chroniąc przed miażdżycą. Zielona i czerwona papryka to owoce tej samej rośliny. Czerwona papryka jest po prostu bardziej dojrzała, a przy tym zawiera więcej witaminy C i beta karotenu niż zielona. Sproszkowana ostra papryka to nie tylko popularna przyprawa, która poprawia trawienie i pobudza apetyt, ale stosowany od lat w medycynie ludowej lek na bóle głowy. Kapsaicyna, nadająca papryce piekący smak, ma działanie rozgrzewające i przeciwbólowe. Oczyszcza drogi oddechowe, łagodząc objawy przeziębienia. Ostrą paprykę należy jednak jeść z umiarem, by nie podrażnić przewodu pokarmowego. Papryka jest łagodnym diuretykiem, często spożywana zmniejsza ciśnienie krwi. Chroni przy tym przed przedwczesnym zwapnieniem naczyń krwionośnych. Wyciągi z ostrych odmian papryki zawierające kapsaicynę znajdują zastosowanie w medycynie w postaci różnego rodzaju maści, plastrów i mazideł – wykorzystywanych w zapaleniu korzonków nerwowych, bólach gośćcowych, nerwobólach. “Papryczane” leki są stosowane także wewnętrznie w atonii żołądka i jelit, niedostatecznym wydzielaniu soków trawiennych, wzdęciach i zaparciu, za sprawą znajdującego się w niej błonnika, który reguluje pracę przewodu pokarmowego.
Papryka – odmiany. Bogactwo odmian papryki, od słodkiej do bardzo ostrej, daje możliwość wyboru ulubionego gatunku. Do przyprawiania używa się odmian o cienkich ściankach i niewielkich jagodach. Gatunek warzywny, np. popularną w Polsce paprykę Bell (jej ścianki są grube i mięsiste, a owoce dorodne), wykorzystuje się jako główny składnik dania, np. zupy czy leczo. W niektórych krajach paprykę polubiono szczególnie, dlatego np. w Meksyku i na Węgrzech papryka jest charakterystycznym składnikiem wielu regionalnych potraw.
