szałwia 8 cm

Szałwia (Salvia officinalis L.) pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i od wieków była wykorzystywana w medycynie. Jej łacińska nazwa pochodzi od słowa salvus czyli leczyć. Drewniejące od dołu łodygi mogą osiągać wysokość do 70 cm, pokryte są zielono – szarymi, miękkimi liśćmi. Szałwia ma właściwości bakteriobójcze i przeciwzapalne, wpływa regulująco na pracę układu pokarmowego. Działa uspokajająco, obniża poziom cukru we krwi. Robi się z niej okłady na trudno gojące się rany, służy do płukania jamy ustnej i gardła podczas stanów zapalnych. W kuchni szałwią przyprawia się głównie dania z roślin strączkowych i ciężkie dania mięsna. Może być dodawana do sałatek, tworzy ciekawą kompozycję smakową z pomidorami. Używając szałwii należy pamiętać o jej intensywnym, gorzkim smaku. Szałwia lubi się z… zielonym pieprzem – marynata na bazie oliwy i octu winnego z dodatkiem szałwii i zielonego pieprzu nadaje się świetnie do cielęciny i wieprzowiny.

Borykasz się z dolegliwościami, takimi jak zgaga, wzdęcia, bóle brzucha, biegunka, nudności lub masz stan przedcukrzycowy? Sięgnij po szałwię! Co więcej, znajduje ona zastosowanie nie tylko w medycynie.

Szałwia ma podłużne szarozielone, pokryte od spodu meszkiem liście. Poza kolorem szałwię można rozpoznać po specyficznym kamforowym zapachu, a także jasnofioletowych lub różowych kwiatach zebranych w kłosy.

Bogaty skład szałwii. Liście i cała naziemna część rośliny kryją w sobie przede wszystkim bogaty w wiele składników olejek eteryczny.

Znajdują się w nich także:

• garbniki − neutralizują wolne rodniki i wykazują działanie przeciwbakteryjne;
• karnozol − hamuje rozwój stanu zapalnego;
• witaminy B1, P i C;
• karoten − naturalny antyoksydant, będący prowitaminą dla witaminy A;
• flawonoidy − związki, które posiadają m.in. właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne;
• żywice;
• kwasy organiczne;
• mikroelementy.

Szałwia – cenne właściwości. Dzięki znajdującym się w tej roślinie substancjom aktywnym szałwia ma działanie:

• ściągające i przeciwzapalne,
• antyseptyczne (odkażające),
• rozkurczowe,
• żółciopędne,
• przeciwcukrzycowe,
• moczopędne,
• uspokajające,
• przeciwpotne.

Kiedy szałwia jest zalecana? Picie naparu, a także nalewki z suszonych liści szałwii, jest wskazane m.in. w celu:

• usprawnienia pracy układu pokarmowego − zaleca się go w dolegliwościach, takich jak: zgaga, wzdęcia, bóle brzucha, biegunka, nudności, osłabiona perystaltyka jelit, nieżyt żołądka i jelit oraz zatrucia pokarmowe;
• wzmocnienia i regulacji czynności wątroby;
• zmniejszenia potliwości;
• obniżenia poziomu cukru we krwi w początkowym stadium cukrzycy i stanie przedcukrzycowym;
• zmniejszenia laktacji po zaprzestaniu karmienia piersią;
• regulacji zaburzeń miesiączkowania.

Szałwia − nie tylko do picia. Napar z szałwii można nie tylko pić, ale również stosować zewnętrznie w formie płukanek bądź okładów i kompresów na skórę.

Płukanki są wskazane w przypadku:

• stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła (afty, pleśniawki, angina, zapalenie migdałków);
• schorzeń dziąseł.
• Nasączone naparem z szałwii okłady i kompresy pomagają na:
• trudno gojące się rany;
• owrzodzenia;
• oparzenia;
• odmrożenia;
• użądlenia przez pszczoły lub osy.

Ponadto napar z liści szałwii może być używany do obmywania zewnętrznych narządów płciowych oraz irygacji (w przypadku stanów zapalnych pochwy). Kąpiele w nim zalecane są zaś w chorobach reumatycznych i schorzeniach skóry, np. egzemie czy świądzie.

Jak przyrządzić szałwiowe specyfiki?

Napar: 1 łyżkę rozdrobnionych liści szałwii zalej szklanką wrzącej wody i zaparzaj pod przykryciem przez 15 minut. Przecedź i pij 3−4 razy dziennie po pół szklanki albo stosuj na kompresy, okłady i do płukania. Aby zrobić napar dodawany do kąpieli, zwiększ proporcje, tzn. 5 łyżek liści szałwii zalej litrem wrzątku.

Nalewka: 100 g suchych rozdrobnionych liści zalej 500 ml 70% alkoholu lub czystej 40% wódki i maceruj przez 2 tygodnie, często wstrząsając (3−4 razy dziennie). Po tym czasie płyn przecedź, wyciśnij do niego masę ziołową, przelej do butelki i wstaw do lodówki. Nalewkę pij w małych porcjach rozcieńczoną wodą. Możesz ją też stosować zewnętrznie – do płukania jamy ustnej i gardła albo zrobienia przymoczek na skórę.

Szałwia hamuje laktację. Ze względu na fakt, że szałwia hamuje laktację, nie jest wskazana dla kobiet karmiących. Nie zaleca się też zażywania jej równolegle z preparatami działającymi przez receptor GABA (takimi jak barbiturany lub benzodiazepiny), ponieważ szałwia może wchodzić z nimi w interakcje. Ważne jest też, żeby naparu z tego ziela (zarówno doustnie, jak i zewnętrznie) nie stosować przez długi czas bez przerw.

Szałwia w kuchni, łazience i garderobie. Poza ziołolecznictwem szałwię wykorzystuje się również w innych celach. Liście tej rośliny są świetną przyprawą m.in. do mięs i pasztetów. Wchodzą także w skład parówek oczyszczających i ściągających skórę twarzy, a także płukanek do włosów, które je wzmacniają oraz naturalnie przyciemniają. Suszone liście szałwii włożone między bieliznę odstraszają insekty, a spalane jak kadzidełko dezynfekują powietrze. Olejek eteryczny zawarty w liściach tego ziela neutralizuje nieprzyjemne zapachy.