Szczawik smakowity dodatek w kuchni, suplement i lekarstwo
Nazwa botaniczna odnosi się do kwaśnego smaku. Oxalis pochodzi z greki oznacza kwaśny, łacińskie acetosella – sole kwasu octowego. W krajach, gdzie szczawik kwitnie od Wielkanocy do Pięćdziesiątnicy nosi miano „alleluja”. Listki szczawiku mają bardzo charakterystyczny, niepowtarzalny smak. Kwaśny, przypominający limonkę z korzenną nutką, ale bez goryczki. Świeże listki można jeść prosto z krzaka, znakomicie gaszą pragnienie.
Wydawać by się mogło, że roślinka nie jest warta uwagi, ale jest przydatna do celów kulinarnych i leczniczych. Zawiera ogromne ilości witaminy C, z grupy B, żelazo, chlorofil, dobrze przyswajalny wapń. Cenne kwasy: szczawiowy, fumarowy, bursztynowy i cytrynowy.
Szczawik lecznicze działanie. Szczawik ma działanie moczopędne i chłodzące – przydatne w stanach gorączkowych. W medycynie ludowej znalazł zastosowanie:
- w schorzeniach układu moczowego, krwotokach
- stanach zapalnych nerek i pęcherza
- leczeniu szkorbutu
- w niestrawności, wymiotach i zatruciach
- odtruwaniu – oczyszcza krew lepiej niż pokrzywa.
- pomocniczo w leczeniu żółtaczki,
- szczawik pomaga w robaczycy przewodu pokarmowego
- leczy pleśniawki i zapalenie dziąseł
- ma silne działanie antyoksydacyjne [1]
- są doniesienia, że pomaga w chorobie nowotworowej [2]
Uwaga: ziele zawiera szczawiany. Niewskazane u osób z kamicą nerkową i podagrą.
Szczawik zastosowania. Użyteczne zastosowania mają wyłącznie świeże listki. Nie nadają się do suszenia. Zmielone na papkę można mrozić.
Szczawik pobudza trawienie i wydzielanie śliny. Zjedzenie kilku świeżych listków likwiduje zgagę i oczyszcza wątrobę. Można zrobić sobie kilkudniową kurację sałatką z porwanych listków plus oliwa z oliwek. Likwiduje niestrawność i lekkie zaburzenia czynności wątroby. W dolegliwościach trawienny i refluksie, zaleca się picie dziennie dwóch szklanek schłodzonej herbatki. Przy żółtaczce, zapaleniu nerek, wykwitach skórnych i pasożytach pije się dwie szklanki herbatki, ale ciepłej. W lecznictwie ludowym świeżo wyciśnięty sok polecany jest w początkowych stadiach raka żołądka, rakowatych wrzodach zewnętrznych, wewnętrznych i guzach. Sok wyciska się w sokowirówce. Co godzinę pije się trzy do pięciu kropli soku z wodą lub herbatką ziołową. Zewnętrzne rakowate wrzody smaruje się świeżym sokiem. W chorobie Parkinsona zażywa się po 3-5 kropli soku w herbatce z krwawnika. Sok stosuje się zewnętrznie do nacierania. Należy ściśle przestrzegać rozcieńczania.
Sok z liści szczawiku po zagotowaniu zmienia kolor na czerwony:
- Leczy rany i oczyszcza krew
- Można stosować jako płyn do płukania jamy ustnej i gardła.
- Pomaga w leczeniu owrzodzeń skórnych
- Bardzo skutecznie działa przy siniakach i obrzękach
- Roztarty z olejem lnianym/tranem ładnie przyspiesza gojenie ran i owrzodzeń.
Szczawik w kuchni. Jadalne listki można wykorzystać w kuchni. Wzbogacą smak wiosennych sałatek, zup, twarożków, masła. Świetnie smakują jako dodatek do farszu pieczonych ryb, jajecznicy, jajek na twardo. Dawniej listki służyły do aromatyzowania potrawy, lemoniady i orzeźwiających napojów
